Máy đo cao độ và hướng dẫn đo cao độ bằng máy thủy bình

Hiện nay, phương pháp đo cao độ được xem là chính xác và đem lại hiệu quả cao nhất là từ máy đo cao độ thủy chuẩn. Hay còn được gọi là máy thủy bình. Đây là phương pháp chuyền cao độ từ điểm mốc tới các điểm trên mặt bằng thi công xây dựng có độ chính xác tuyệt đối. Chúng ta cùng lướt qua bài viết để xem hướng dẫn đo cao độ bằng máy thủy bình nhé!

Máy thủy bình là gì?

Máy đo cao độ, máy thủy bình đơn giản là loại máy đo đạc trắc địa cơ bản và nó được sử dụng để tính cao độ, đo khoảng cách ( đo xa, gần) và nhiều ứng dựng khác trong đo đạc, hầu như ở tất cả các công trình xây dựng lớn đều có sử dụng máy thủy bình.

Máy thủy bình cũng là loại máy cơ bản nhất trong các loại máy đo đạc trắc địa cho nên sử dụng máy thủy bình cũng rất đơn giản và dễ dàng. Qua bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu cách đo cao độ từ máy thủy bình nhé!

Đo cao độ bằng máy thủy bình như thế nào?

Cách đo cao độ bằng máy thủy bình là đo chênh cao giữa 2 điểm rồi tính toán ra cao độ của điểm cần đo

Thao tác đo chênh cao tương đối đơn giản, quý khách đặt máy thủy bình tại điểm bất kỳ. Sau đó ngắm vào mia đặt ở điểm đã có độ cao, đọc trị số mia tại điểm đó được 1 trị số A nào đó. Tiếp tục đi mia tới các điểm cần tính cao độ và đặt mia để được các giá trị B, C, D,… Cuối cùng lấy cao độ của điểm gốc cộng với trị số A rồi trừ đi các trị số của các điểm chi tiết. Khi đó, quý khách sẽ nhận được cao độ tương ứng của các điểm đó. 

Để đảm bảo độ chính xác của các khoảng cách giữa các điểm đặt mia tới máy, quý khách nên đặt nhỏ hơn 70m.

Hướng dẫn cách dựng máy và cân bằng máy thủy bình trong đo cao độ

Hi-Target xin hướng dẫn quý khách cách dựng, cân bằng máy thủy bình nhanh và chính xác nhất.

 Dựng máy và lắp máy thủy bình lên chân

Đầu tiên, quý khách mang chân máy ra khu vực đo và đặt máy vào điểm đứng máy. Theo ý muốn của người đứng máy mà có thể nâng chân máy cao hay thấp. Đồng thời, quý khách tiến hành khóa 3 ốc chân máy lại. Để dễ dàng cho việc cân bằng máy, quý khách nên dựng chân máy sao cho mặt đế chân máy ở vị trí nằm ngang.

Sau đó, đặt máy thủy bình lên đế chân máy sao cho tam giác của đế máy và tam giác của đế chân máy trùng nhau. Giữa đế chân máy và đế máy có ốc nên quý khách cần vặn chặt lại để chắc chắn hơn. Kiểm tra lại một lần nữa để đảm bảo máy đã đặt chắc chắn chưa.

Cách cân bằng máy thủy bình

Nâng và hạ các chân máy sao cho bọt thủy tròn lọt vào tâm tương đối là được, không cần phải vào tâm 100%.

Để cân bằng máy, quý khách nên dựa vào 3 ốc cân và bọt thủy tròn. Như hình 6 dưới đây, quay máy thủy bình để ống kính song song với 2 ốc cân 1 và 2. Xoay đồng thời hai ốc cân máy 1 và 2 cùng tốc độ và ngược chiều nhau cho đến khi quý khách thấy bọt thủy tròn nằm trên đường thẳng nối tâm của ốc số 3 với trung điểm của đường thẳng nối giữa tâm của hai ốc 1 và 2 như hình 6b. Dùng ốc cân thứ 3 đưa bọt thủy tròn vào vị trí chính giữa của ống thủy giống như hình 6c.

Cách đo cao độ bằng máy thủy bình trong xây dựng

Dưới đây, Hi-Target sẽ hướng dẫn quý khách cách đo cao độ bằng máy thủy bình trong xây dựng chuẩn nhất.

Bước 1: Chọn vị trí đặt máy thủy chuẩn

Quý khách hãy đặt máy thủy bình tại vị trí bất kỳ trên mặt sàn hay nơi cần đo đạc. Vị trí để đặt máy thủy bình tốt nhất là cao hơn vị trí của mốc gốc (mốc độ cao chuẩn để truyền cao độ).

Quý khách có thể chọn vị trí đặt máy thủy bình có nền chắc chắn, không bị sụt lún. Đặt máy sao cho mặt chân máy ở vị trí ngang bằng nhất.

Bước 2: Cân máy thủy bình

Trước khi tiến hành cân bằng máy nên đặt máy thủy bình lên chân máy. Đầu tiên, quý khách sẽ đặt bọt thủy tròn sao cho nó nằm trên đường thẳng tưởng tượng đi qua 2 ốc trên máy. Để đưa bọt nước tròn vào vị trí cân bằng nên vặn 2 ốc trên đế máy cùng chiều nhau. Sau đó dùng ốc thứ 3 để điều chỉnh sao cho bọt nước vào vị trí cân bằng chính xác.

Bước 3: Khởi đầu đo đạc

Hãy ngắm mia trước khi khởi động. Sau đó, tiến hành điều quang để hình ảnh mia trong ống ngắm của máy thủy bình rõ ràng nhất. Có 2 số đọc ghi trên mia khi đọc là hàng m và hàng dm. Hàng cm và mm là 2 số đọc ghi trên chữ E. Cứ mỗi khoảng đen, trắng, đỏ trên mia tương ứng là 10mm.

Bước 4: Tính cao độ máy thủy bình

Giả sử quý khách muốn dẫn truyền độ cao từ điểm A (có độ cao là hA) đến điểm B chưa biết độ cao.

Bắt ảnh mia dựng tại điểm A và đọc được số đọc chỉ giữa a. Quay máy sang điểm B, đọc số đọc chỉ giữa trên mia tại điểm B là b. Cách tính cao độ bằng máy thủy bình chênh cao giữa điểm A đến điểm B là: h = a – b. Vậy độ cao của điểm B là: hB = h + (a – b).

Ý nghĩa của các số đọc lần lượt như sau: Số đọc chỉ giữa = (số đọc chỉ trên + số đọc chỉ dưới)/2.

Hướng dẫn cách kiểm tra cao độ bu lông bằng máy thủy bình tự động

Hi-Target sẽ hướng dẫn quý khách cách kiểm tra cao độ bu lông bằng máy thủy bình tự động.

Bước 1

Quý khách không nhất thiết phải thực hiện theo quy trình sau – trước, trước – sau, đọc các chỉ số trên, dưới, giữa đen, giữa đỏ trên mia khi tính truyền độ cao, kiểm tra độ cao điểm. Để thuận tiện cho việc đo cao độ bằng máy thủy bình, quý khách có thể sử dụng mia nhôm rút và đọc số chỉ giữa mặt đen của mia.

Ví dụ: Cần kiểm tra độ cao đầu bu lông D ngoài thực địa, quý khách hãy làm như sau: Tại khu vực đo vẽ có điểm C là đã biết độ cao hC = 2.527 (mm).

Bước 2

Cân bằng máy thủy bình chính xác và ngắm về mia tại điểm C, đọc số đọc chỉ giữa trên mia GC = 875mm. Quay máy ngắm chính xác về mia tại điểm D và đọc số đọc chỉ giữa GD = 985mm.

Cách tính cao độ máy thủy bình độ cao điểm D như sau:

Giữa hai điểm C và D chênh cao: ∆hCD= GC – GD = 875 – 985 = – 110 (mm).

Vậy D độ cao bu lông: hD = hC + ∆hCD = 2.527 – 110 = 2.417 (mm).

Quý khách có thể đọc số chỉ giữa ở cả hai mặt mia để kiểm tra độ chính xác. Kết quả chênh cao tính được từ số đọc của hai mặt mia phải bằng nhau nếu số đọc trên mia đúng. Nếu có sai số xảy ra thì không vượt quá hạn sai cho phép. Kết quả chênh cao đo là con số trung bình của giá trị chênh cao đo mà máy thủy bình tính được từ số đọc chỉ giữa trên hai mặt mia.

Hướng dẫn đo cao độ hình học từ giữa bằng máy thủy bình

Hi-Target xin chia sẻ đến quý khách cách tính cao độ hình học từ giữa bằng máy thủy bình ngay sau đây.

Cách đo cao độ hình học từ giữa bằng máy thủy bình cơ học

Để đo các mạng lưới độ cao Nhà nước, kỹ sư thường sử dụng máy đo cao độ hình học.

Để xác định hiệu số độ cao giữa 2 điểm dựng mia qua số đọc a trên mia (dựng tại A) và số đọc b trên mia (dựng tại B), quý khách sử dụng tia ngắm nằm ngang, song song với mặt thủy chuẩn đi qua điểm đo.

Cách tính cao độ thiết kế bằng máy thủy bình sẽ có chênh cao hAB giữa 2 điểm A và B được xác định theo công thức: hAB = a – b.

Để xác định chênh cao giữa hai điểm thì có hai phương pháp chính đó là:

• Đo thuỷ chuẩn từ giữa (đặt máy giữa hai điểm).
• Đo thuỷ chuẩn phía trước (đặt máy ở một điểm và dựng mia).

Quý khách xét trong phạm vi hẹp, nghĩa là coi mặt thuỷ chuẩn là mặt phẳng ngang.

Tia ngắm truyền thẳng và song song với mặt thuỷ chuẩn. Các trục đứng của máy và mia theo phương dây dọi vuông góc với mặt thuỷ chuẩn, chênh cao giữa hai điểm A và B ký hiệu là hAB: hAB = hB – hA.

Tại A và B, quý khách đặt hai mia thẳng đứng, mia có khắc vạch đơn vị độ dài là cm và mm, đo khoảng cách bằng dây thị cự. Tại điểm giữa của đoạn AB nên đặt máy thuỷ bình, máy có bộ phận đảm nhận nhiệm vụ đưa trục ngắm về vị trí nằm ngang.

Mia đặt ở A là mia sau và mia đặt ở B là mia trước. Do đó, sau khi cân bằng để đưa trục ngắm về vị trí nằm ngang, hướng ống kính sẽ ngắm về mia sau. Quý khách dựa vào chỉ giữa của lưới (chỉ chữ thập) sẽ đọc được kết quả (a). Sau đó đưa ống kính ngắm sang mia trước sẽ đọc được kết quả (b). 

Từ hình vẽ, quý khách sẽ thấy trị số và dấu của chênh cao hAB được tính theo hiệu của hai kết quả vừa đọc là: hAB = a – b.

Dấu (–) xảy ra trong công thức trên có nghĩa là điểm B thấp hơn điểm A.

Nếu độ cao của điểm A đã biết trước là hA thì độ cao của điểm B sẽ được tính là: hB = hA + hAB.

Trường hợp A và B cách xa nhau hoặc trong trường hợp hAB độ dốc lớn thì cần phải bố trí nhiều trạm máy.

Cách kiểm tra sai số góc i của máy trong hướng dẫn đo cao độ máy thủy bình

Sai số góc i của máy trong đo cao độ máy thủy bình là độ lệch của tia ngắm so với mặt nước biển. Cách kiểm tra như sau:

Bước 1: Trên mặt đất bằng phẳng, quý khách đặt 2 mia cách nhau 40m – 45m. Sau đó, quý khách đặt máy ở giữa 2 mia sao cho khoảng cách từ máy đến mỗi mia xấp xỉ 20m.

Bước 2: Ngắm máy về điểm thứ nhất, quý khách đọc chỉ số mia tại A là a1 = 1.413mm và tương tự ngắm máy về điểm 2, quý khách đọc chỉ số tại mia B là b1 = 1.068mm.

Bước 3: Quý khách trừ a1 cho b1 để có được chênh cao giữa 2 điểm A và B. Chênh cao giữa 2 điểm A và B khi đặt máy ở giữa h1 = a1 – b1 = 1.413 – 1.068 = 345mm.

Bước 4: Quý khách hãy dời máy lại gần 1 trong 2 mia (ở đây sẽ chọn mia B) và làm tương tự. Quý khách ngắm máy về điểm thứ nhất, đọc chỉ số mia tại A là a2 = 1.379mm và tương tự ngắm máy về điểm 2, đọc chỉ số tại mia B là b2 = 1.032mm.

Bước 5: Quý khách trừ a2 cho b2 để có được chênh cao giữa 2 điểm A và B. Chênh cao giữa 2 điểm A và B khi đặt máy ở gần B: h2 = a2 – b2 = 1.379 – 1.032 = 347mm.

Bước 6: Vậy chênh cao giữa 2 điểm A và B khi đặt máy ở giữa và đặt máy gần B thì sai số của hai lần đo sẽ là: ∆H = h1 – h2 = 345 – 347 = – 2mm.

Quý khách cần lưu ý, khi kiểm tra độ sai số góc i của máy thì ∆H không được lệch quá ±3mm (tức là ≤ ± 0,003m). Quý khách nên mang máy đến các trung tâm kiểm định để hiệu chuẩn lại nếu sai số quá lớn. Như vậy, sai số góc i của máy thủy bình như đã tính ở trên: – 2mm < 3mm là có thể chấp nhận được.

Với những hướng dẫn về cách đo cao độ bằng máy thủy bình, mong rằng sẽ giúp quý khách có được những thông tin chính xác nhất. Nếu quý khách có nhu cầu mua máy thủy bình chính hãng, hãy liên hệ với Hi-Target – đơn vị hàng đầu về cung cấp các thiết bị máy thủy bình chất lượng với giá thành hợp lý. Chúng tôi đảm bảo các sản phẩm bán ra thị trường đã được kiểm định đúng theo tiêu chuẩn.

Ngoài ra, chúng tôi còn có các dòng máy GPS 2 tần số RTK Hi-Target, Máy toàn đạc điện tử, Máy định vị gps cầm tay,.. Hãy liên hệ với chúng tôi để nhận được báo giá tốt nhất !

Hi-Target Việt Nam hân hạnh được đón tiếp quý khách hàng!